Menu
J.R.R. Tolkien was een Britse schrijver, dichter en academicus die bekend stond om zijn werken in het fantasy-genre, waaronder “The Hobbit”, “The Lord of the Rings” en “The Silmarillion”. Zijn boeken hebben de fantastische literatuur en de populaire cultuur beïnvloed, en zijn academisch werk over middeleeuwse epiek heeft hem geïnspireerd om de mythologie en taal van Midden-aarde te creëren. Tolkien wordt beschouwd als een van de grootste fantasyschrijvers aller tijden.
De tweede editie van het Festival Etrange-Grande zal eer betonen aan een van de grootste fantasy schrijvers aller tijden, J.R.R. Tolkien. De organisatoren hebben besloten zijn literaire nalatenschap te eren door filmvertoningen te presenteren die geïnspireerd zijn op zijn werken, conferenties te houden over zijn academische werk en de creatie van de mythologie van Midden-aarde, en discussies te voeren over de invloed van Tolkien op de populaire cultuur. Deze viering van Tolkien zal een breed publiek trekken en de interesse wekken van alle liefhebbers van fantasy.
John Ronald Reuel Tolkien, overleden 50 jaar geleden. Hij was professor aan de universiteit en een buitengewone dichter met een passie voor talen en bomen. Tolkien was een schrijver die langzaam tot bloei kwam, waarvan de eerste jaren gekenmerkt werden door opeenvolgende verliezen: het vertrek uit het idyllische Sarehole, en vooral het verlies van een liefhebbende moeder met een overvloedige verbeelding. Er heerst een tastbare melancholie in het leven van Tolkien, een verlangen om koste wat het kost te blijven dromen, ondanks de rook van fabrieken en een Edwardiaanse samenleving die zijn dichters verstikt. In een dergelijk materialistisch universum wordt schrijven een daad van verzet, een vorm van moed die alleen zinvol is binnen een broederlijke gemeenschap van jonge kunstenaars die er hartstochtelijk naar verlangen de wereld te veranderen.
Zijn deelname aan de Eerste Wereldoorlog zou zijn leven ingrijpend veranderen. Toen de oud-soldaat J.R.R. Tolkien de epische roman “The Lord of the Rings” schreef, was hij, net als Frodo, een soldaat die gewond was geraakt aan het front, maar er zijn onzichtbare wonden waarvan men nooit herstelt. Net als zijn personage heeft hij de loopgraven overleefd terwijl veel van zijn vrienden dat niet hebben gedaan (Boromir, Theoden / jeugdvriend Rob Gilson, dichter Geoffrey Bache Smith). Waarom is hij nog in leven terwijl zijn wapenbroeders, die beloofd waren om grote literaire carrières te hebben, zijn gestorven? Hoe kun je na zo’n beproeving de alledaagsheid van het leven weer oppakken? De oorlog was een wrede inwijding die de schrijver, net als elke overlevende van een grote collectieve tragedie, deed nadenken over de zin van het leven.
Veel levenden verdienen de dood. En de doden verdienen het leven. Kun jij het hen geven, Frodo? Wees dus niet te snel om de dood uit te spreken als vonnis. Zelfs de grote wijzen kunnen niet alle uitkomsten kennen. Gandalf, The Fellowship of the Ring
In The Lord of the Rings zal Frodo nooit echt herstellen van zijn oude wond die hem blijft kwellen, en de melancholie die hem overweldigt zal hem aanzetten om Midden-aarde te verlaten en naar Valinor te varen, het eiland van de Elfen. Een symbolische, bevrijdende dood, een ware catharsis voor Tolkien. The Lord of the Rings is minder een oorlogsepos dan het verhaal van een mooie vriendschap zoals die beleefd kon worden in de hel van de loopgraven. In een van zijn brieven vergelijkt de schrijver de Dead Marshes en de Black Gate of Mordor met “het noorden van Frankrijk na de Slag aan de Somme”, hij is waarschijnlijk getekend door de angst van paarden tegenover Duitse tanks, ware ijzeren monsters… Vanuit een bepaald oogpunt is The Lord of the Rings verbluffend realistisch, omdat deze trilogie de stigmata van de Grote Oorlog draagt. De getraumatiseerde auteur gebruikt zijn personages om universele reflecties te geven: wat is heldendom? Waarom kan een gewone man buitengewone daden verrichten? Hoe moedig te handelen wanneer de wereld zelf hopeloos lijkt en de dood onvermijdelijk lijkt? Door de woorden van Gandalf brengt Tolkien een humanistisch antwoord op al deze vragen: Het enige dat we moeten beslissen is wat we moeten doen met de tijd die ons gegeven is.
Tijdens het filmen van de scène waarin Gandalf het hoofd biedt aan de Balrog in The Fellowship of the Ring, schreeuwde acteur Ian McKellen zo hard dat hij zijn stembanden beschadigde. Hij kon enkele dagen niet praten en de filmploeg moest wachten tot hij hersteld was voordat ze verder konden gaan met filmen.
Het zwaard dat Aragorn in de films gebruikt, bekend als Andúril, was eigenlijk gebaseerd op het zwaard dat door Tolkien zelf was ontworpen en Narsil heette. Het originele zwaard was gebroken en werd later gesmeed tot Andúril.
Tijdens het filmen van The Two Towers kwamen er enkele wilde paarden op de set en begonnen te paren terwijl de camera’s draaiden. Regisseur Peter Jackson vond dit zo grappig dat hij besloot om de beelden in de film te verwerken.
De acteur die de rol van Gollum vertolkte, Andy Serkis, moest voor de motion capture-opnamen een strak pak dragen met allerlei sensoren erop. Hij gebruikte de techniek van method acting om zich echt in te leven in de rol en soms bleef hij zelfs in zijn personage praten als de camera’s niet meer draaiden.
Een van de meest iconische scènes uit de trilogie is de slag om Helmsdiepte. Deze scène duurde echter slechts enkele minuten in het boek, terwijl het in de film een van de langste en meest spectaculaire gevechtsscènes is. Regisseur Peter Jackson voegde deze scène toe om het verhaal meer visueel en dramatisch te maken.
In de boeken wordt de leeftijd van de tovenaar Saruman niet expliciet vermeld, maar in de films wordt hij gespeeld door de 82-jarige acteur Christopher Lee. Lee was een grote fan van de boeken en kon hele stukken in Elfen-taal spreken. Hij overleed in 2015 op de respectabele leeftijd van 93 jaar.